بازنگری و اصلاح نقشه‌راه فناوری Mini LNG و تدوین طرح جامع انستیتو LNG

کارفرما: شرکت ملی گاز ایران

واحد پژوهشی: دانشگاه تهران

محل اجرا: انستیتو گاز طبیعی مایع

مجری: علی وطنی

مشاوران مجری: ناصر باقری مقدم (مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور)، مصطفی زمانیان (شرکت مشاوران مدیریت توسعه عمید)

ناظرین: هادی نیل‌فروشان، مجید عابدین‌زادگان عبدی

تاریخ شروع: ۱۳۹۵/۱۰/۰۶

تاریخ خاتمه: ۱۳۹۶/۱۰/۲۵

مدت اجرا: ۱۲ ماه و ۱۹ روز

اهداف پروژه:

* بازنگری و اصلاح سند توسعه فناوری Mini-LNG و تعیین اولویت‌های کشور

* تعیین برنامه جامع و عملیاتی انستیتو بر مبنای اولویت‌های پژوهشی و توسعه فناوری

کلمات کلیدی: مایع‌‏سازی گاز طبیعی در مقیاس کوچک (Mini-LNG)، نقشه‌راه توسعه فناوری، طرح جامع، انستیتو LNG

چکیده پروژه: کشور ایران به‌عنوان اولین دارنده منابع گازی جهان، باید به افزایش صادرات گاز و دستیابی به بازارهای جدید توجه ویژه‌ای داشته باشد. یکی از رایج‌ترین روش‌های صادرات گاز در فواصل زیاد مایع‌سازی گاز طبیعی و صادرات آن به‌صورت LNG است. به‌منظور دستیابی به دانش فنی مایع‌سازی گاز طبیعی و راه‌اندازی واحدهای مایع‌سازی در کشور، فعالیت‌های مختلفی انجام شده است. در راستای تحول در سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری این حوزه و سرعت بخشیدن به توسعه و اشاعه فناوری LNG، انستیتو گاز طبیعی مایع (ILNG) با ابلاغ مقام عالی وزارت نفت و با حمایت شرکت ملی گاز ایران راه‌اندازی گردید. به‌منظور تعیین مسیر توسعه فناوری Mini-LNG در کشور و همچنین تدوین برنامه عملیاتی انستیتو LNG به‌عنوان متولی اصلی توسعه این فناوری، پروژه «بازنگری نقشه‌راه فناوری Mini-LNG و تدوین طرح جامع انستیتو LNG» در دستور کار قرار گرفت که در دی ماه ۱۳۹۵ شروع و پس از یک سال تلاش مداوم به اتمام رسید. در بخش اول پروژه، نقشه‌راه توسعه فناوری Mini-LNG به‌صورت کامل بازنگری گردید. در این مرحله وضعیت کنونی و آینده مطلوب فناوری Mini-LNG در کشور به‌صورت کامل بررسی شده و در نهایت شیوه نیل به آینده مطلوب در توسعه فناوری تشریح شده است. در نتیجه انجام بخش اول پروژه، اولویت‌های فناورانه در حوزه Mini-LNG تعیین شده است. در این مرحله، بر اساس ارزیابی توان بازیگران داخلی در طراحی، ساخت و به‌کارگیری فناوری‌های با اولویت و تجهیزات کلیدی آنها، روش دستیابی به دانش فنی فرآیندهای با اولویت و تجهیزات کلیدی مشخص شده است. در نهایت فهرست اقدامات و پروژه‌های اجرایی توسعه فناوری در برنامه زمان‌بندی تعیین گردیده است. با توجه به آغاز به کار انستیتو، در بخش دوم پروژه به تعیین برنامه عملیاتی و نقشه‌راه انستیتو LNG به‌عنوان هاب (قطب) شبکه تحقیقاتی پرداخته شد. در این بخش، بر اساس اولویت‌های کشور در توسعه فناوری Mini-LNG (مستخرج از سند)، انتظارات نهادهای بالادستی از راه‌اندازی و فعال‌سازی انستیتو و الگوبرداری از مراکز تحقیقاتی مشابه داخلی و بین‌المللی، جهت‌گیری‌های کلان و خرد انستیتو LNG مشخص شدند. بدین ترتیب که در گام اول تدوین طرح به تعیین کارکردهای اولویت‌دار انستیتو LNG پرداخته ‌شده و بر طبق کارکردهای تعیین‌شده، بیانیه مأموریت انستیتو LNG تدوین و نهایی شده است. در ادامه و در گام دوم بر مبنای بیانیه مأموریت تدوین شده و ویژگی‌های انستیتو، چشم‌انداز مطلوب انستیتو در افق مشخص تدوین گردیده است. سپس در گام سوم تدوین طرح جامع، اهداف انستیتو LNG در سه افق کوتاه‌مدت (بازه سه‌‌ساله)، میان‌مدت (بازه پنج‌‌ساله) و بلندمدت (بازه ده‌‌ساله) تعیین شده است. با توجه به ویژگی‌های انستیتو LNG، راهبردها و استراتژی‌های کلان انستیتو در سه دسته راهبردهای پورتفولیو، واحدهای استراتژیک و وظیفه‌ای تدوین شده است. در ادامه به‌منظور قابل‌فهم و اجرایی‌سازی سند، اقدامات اولویت‌دار انستیتو در ذیل راهبردهای تدوین شده، تهیه شده‌اند. در نهایت برنامه زمان‌بندی و بودجه مورد نیاز برای اجرای هر اقدام و ملاحظات اجرایی سند تعیین و ارائه گردیده است.

دستاوردهای پروژه:

  • بازنگری و اصلاح سند توسعه فناوری Mini-LNG
    • بیانیه چشم‌انداز توسعه فناوری  Mini-LNG
    • اهداف توسعه فناوری  Mini-LNG
    • راهبردهای توسعه فناوری Mini-LNG
    • اقدامات و پروژه‌های توسعه فناوری Mini-LNG
    • نگاشت نهادی توسعه فناوری Mini-LNG
    • برنامه عملیاتی و نقشه‌راه توسعه فناوری Mini-LNG
  • تعیین برنامه جامع و عملیاتی انستیتو گاز طبیعی مایع
    • بیانیه مأموریت انستیتو LNG
    • چشم‌انداز انستیتو LNG
    • اهداف انستیتو LNG
    • راهبردهای انستیتو LNG
    • اقدامات اولویت‌دار انستیتو LNG
    • زمان‌بندی و بودجه‌ریزی اقدامات و پروژه‌های اولویت‌دار انستیتو LNG